In Spanje is het normaal en in België kan het ook al een tijdje: kinderen de achternaam van beide ouders geven. In Nederland krijgen kinderen nog altijd óf de achternaam van de vader óf die van de moeder, maar een motie van Tweede Kamerlid Vera Bergkamp (D66) moet daar verandering in brengen. Hoe zit het nu precies met de regels voor het geven van een achternaam aan kinderen? En wat gaat er mogelijk veranderen? In dit artikel leggen we het u uit.
Kind krijgt achternaam van vader óf moeder
Krijgt u binnenkort uw eerste kind en twijfelt u welke achternaam u het wilt geven? Bent u getrouwd of geregistreerd partners, dan krijgt het kind in principe automatisch de achternaam van de vader. Sinds 1998 kunt u er echter ook voor kiezen om uw kind juist moeders achternaam geven. Dit moet u dan samen met uw partner aangeven bij de burgerlijke stand. Het beste kunt u dat al tijdens de zwangerschap doen, omdat het voor een vrouw best zwaar kan zijn om vlak na de bevalling het tochtje naar het gemeentehuis te maken. Krijgt uw kind de achternaam van de vader? Dan hoeft de moeder niet mee naar de burgerlijke stand.
De keuze die u maakt voor de achternaam van uw eerste kind geldt ook voor eventuele volgende kinderen die u met dezelfde echtgeno(o)t(e) of geregistreerd partner krijgt. Om de eenheid van familienaam te behouden, krijgen de andere kinderen automatisch dezelfde achternaam als het eerste kind.
Niet getrouwd of geen geregistreerd partners
Bent u niet getrouwd of geen geregistreerd partners van elkaar? Dan krijgt uw kind in principe automatisch de achternaam van de moeder. Als u wilt dat uw kind vaders achternaam krijgt, dan moet hij het kind erkennen. Bij de erkenning legt u vast welke achternaam u het kind geeft. Ook hierbij moeten vader en moeder samen aanwezig zijn.
Hoe zit het als twee vrouwen of twee mannen een kind krijgen?
Als twee vrouwen of twee mannen samen een kind krijgen, werkt het net wat anders. Dit zijn de meest voorkomende situaties en de regels die erbij horen:
De moeder is zwanger van een onbekende donor
Stel: de moeder is zwanger van een onbekende donor. Het kind krijgt dan, mits de duomoeder automatisch de juridische ouder wordt, de achternaam van de duomoeder. De duomoeder moet daarvoor wel bij het aangeven van het kind een verklaring overleggen van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting. Wilt u het kind de achternaam van de geboortemoeder geven, dan moet u dat samen vastleggen bij de burgerlijke stand.
De moeder is zwanger van een bekende donor en de duomoeder erkent het kind
Een andere veelvoorkomende situatie: de moeder is zwanger van een bekende donor en de duomoeder erkent het kind. In dit geval krijgt uw kind automatisch de achternaam van de geboortemoeder. Ook hier geldt weer: kiest u voor de achternaam van de duomoeder, dan legt u dat samen vast bij de burgerlijke stand.
Twee mannen krijgen een kind
Als twee mannen een kind krijgen, is er natuurlijk altijd een moeder in het spel. Haar moederschap eindigt als zij het kind ter adoptie afstaat aan de vaders. Bij de adoptie kiest u de achternaam van het kind.
Discussie over dubbele achternaam
Begin 2019 nam de Tweede Kamer een motie aan waarin minister Dekker (Rechtsbescherming) wordt gevraagd het mogelijk te maken om kinderen dubbele achternamen te geven, dus zowel de achternaam van de vader als de moeder. Het is een discussie die al langer loopt. In 2009 adviseerde een werkgroep de toenmalige minister van Justitie al om de wet aan te passen. En in januari 2019 ondertekenden meer dan 10.000 mensen een petitie die om hetzelfde vroeg. Maar minister Dekker zegt dat hij het onderwerp niet urgent genoeg vindt om snel te regelen. Het is dus nog maar de vraag of hij de motie gaat uitvoeren.
