Twee vrouwen die samen een kind willen en kiezen voor een bekende donor, kunnen het beste een donorcontract met de donor opstellen. In zo’n overeenkomst worden allerlei afspraken vastgelegd die later van grote invloed zijn op het leven van de moeders, het kind én de donor.
Donorschap
Voor vrouwen met een kinderwens die samenleven met een vrouw zijn er verschillende opties. Eén van de mogelijkheden is donorschap. De wensmoeder wordt dan zwanger met behulp van een zaadcel van een donor. Er zijn drie verschillende soorten donoren:
1. Donor die niet bekend zou worden
Een donor die niet bekend zou worden bij het kind en de ouder. Een kind heeft tegenwoordig het recht om zijn identiteit en afstammingsinformatie te kennen, waardoor deze vorm van donorschap niet meer mogelijk is.
2. Donor via kliniek
Een donor die zijn sperma heeft gedoneerd bij een kliniek. Uw kind heeft vanaf 12 jaar de mogelijkheid om bepaalde basisgegevens over de donor op te vragen, tot die tijd kunnen ouders bepaalde gegevens opvragen. Vanaf 16 jaar kan uw kind de persoonsgegevens van de donor krijgen. Alleen uw kind en dus niet de donor heeft deze mogelijkheid.
3. Donor via bekende donor
De derde soort is een bekende donor, oftewel een donor die niet geregistreerd is bij een kliniek. Bekende donoren zijn er in verschillende variaties. Sommige mensen kiezen iemand uit hun eigen kennissen- of vriendenkring als donor. Terwijl anderen een man vragen die zij niet of minder goed kennen, bijvoorbeeld die ze online hebben gevonden.
Sommige mensen prefereren een bekende donor omdat ze de donor en dus ook zijn eigenschappen en persoonlijkheid kennen. Deze eigenschappen kunnen natuurlijk doorgegeven worden aan het kind.
Donorovereenkomst
Kiezen voor een bekende donor kan leiden tot juridische vragen. U heeft als wensouders bij een bekende donor veel mogelijkheden. Zo kunt u afspraken maken over verschillende onderwerpen, zoals het juridisch ouderschap, de betrokkenheid van de donor in het leven van het kind, de omgang van de donor met het kind en een onderhoudsplicht. Vanwege al deze mogelijkheden is het van belang om vooraf goede afspraken te maken met de donor.
In een donorovereenkomst worden de afspraken van de bekende donor en de wensouders voorafgaand aan de conceptie vastgelegd. De gemaakte afspraken zullen mede bepalen hoe het leven van uw kind eruit gaat zien. U, uw kind en de donor dienen zich aan de gehouden afspraken te houden.
De donorovereenkomst als basis
Bij eventuele toekomstige juridische conflicten toont de donorovereenkomst niet alleen de gemaakte afspraken aan, maar ook de intenties van de partijen. Het is daarom van groot belang de afspraken te laten vaststellen bij een familierechtadvocaat. Goede afspraken verkleinen de kans op discussie. Een advocaat kan u goed informeren over de mogelijkheden en onmogelijkheden én de afdwingbaarheid van de voorgestelde afspraken.
Een donorovereenkomst is niet alleen van belang voor de wensouders, maar ook voor de donor. Een donor kan bijvoorbeeld als juridisch ouder worden aangewezen, waardoor hij kinderalimentatie moet betalen. Wilt u dit voorkomen, dan moet u vastleggen in de donorovereenkomst dat de donor alleen zijn zaad doneert.
Juridisch ouderschap
Op basis van de huidige wetgeving kan een kind slechts twee juridische ouders hebben. De vrouw die het kind baart, is automatisch één van de juridische ouders. Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft en kiest voor een bekende donor, wordt u niet automatisch ook de juridische ouder van uw kind. Zowel de vrouwelijke partner als de donor hebben de mogelijkheid om de andere juridische ouder van het kind te zijn.
Juridisch ouderschap van de meemoeder is mogelijk, zoals we uitleggen in dit artikel, via erkenning of adoptie van het kind.
Erkennen
Is het moederschap niet automatisch ontstaan? Dan kunt u juridisch ouder worden van uw kind door erkenning. De erkenning kan zowel vóór als na de geboorte van het kind plaatsvinden. Erkenning na de geboorte heeft geen terugwerkende kracht. Het is daarom verstandig om de ongeboren vrucht te erkennen, zodat het kind bij de geboorte direct twee moeders heeft. Als u uw kind heeft erkend tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan oefent u wel automatisch het gezag over uw kind uit.
Ook de bekende donor kan het kind erkennen. In dat geval wordt hij de juridische vader van het kind. De meemoeder heeft dan niet meer de mogelijkheid om de juridische moeder van uw kind te worden. Ook verliest de meemoeder bepaalde rechten. De gemaakte keuze kan dan ook niet zonder een uitspraak van de rechter gewijzigd worden. Het is daarom van belang om u hierover goed te laten informeren voordat u besluit het kind door de bekende donor te laten erkennen.
Bent u van plan om een regenbooggezin te stichten en wilt u dit op juridisch en praktisch vlak goed regelen? De ervaren familierechtadvocaten en mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven hebben veel ervaring met regenboogzaken. Neem vrijblijvend contact op.
