Een biologische vader is niet per se ook de juridische vader. Hoe kunt u als biologische vader het gezag krijgen over uw kinderen? Wat is de rol van erkenning? En hoe zit het met het recht op omgang?
Biologische vader versus juridische vader
De biologische vader van het kind is niet vanzelfsprekend de juridische ouder. De vrouw ‘uit wie een kind geboren wordt’, zoals juristen zeggen, wordt wel automatisch de juridische moeder van het kind. Als de moeder getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft met een man, dan wordt de partner automatisch de juridische vader. Ongeacht of de partner de biologische vader is van het kind. De moeder kan ook een andere man dan de biologische vader het kind laten erkennen, waardoor die de juridische vader wordt.
Is de biologische vader niet getrouwd of heeft hij geen geregistreerd partnerschap met de moeder? In dat geval wordt hij niet automatisch de juridische vader, ongeacht of de biologische vader en moeder een relatie hebben of samenwonen.
Erkenning
Wanneer u niet getrouwd bent met de moeder, kunt u de juridische vader worden door het kind te erkennen. Dat kan door voor of na de geboorte aangifte te doen bij de burgerlijke stand van de gemeente. Voor erkenning van een kind jonger dan 12 jaar heeft u toestemming van de moeder nodig. Is het kind jonger dan 16 jaar maar ouder dan 12 jaar, dan is zowel toestemming van het kind als van de moeder nodig.
Als u geen toestemming krijgt, kunt u een verzoek indienen bij de rechtbank om vervangende toestemming tot erkenning te krijgen. Voor het indienen van zo’n verzoek is verplicht een advocaat nodig. Als biologische vader kunt u niet zo’n verzoek doen wanneer iemand anders al de juridische vader van uw kind is. Noch is het mogelijk om een verzoekschrift in te dienen voor de vernietiging van de erkenning van de niet-biologische vader. Alleen de moeder, de erkenner of het kind zelf kunnen dit indienen. Doet u geen aangifte bij de burgerlijke stand en krijgt u geen toestemming van de moeder of de rechtbank? Dan komt er geen familierechtelijke relatie vast te staan tussen u en uw kind.
Erkenning is niet hetzelfde als gezag
Een ouder met gezag is bevoegd om beslissingen over het minderjarige kind te nemen. Hierbij kunt u denken aan medische beslissingen, de schoolkeuze en de keuze voor de woonplaats van het kind. Bij gezamenlijk (ouderlijk) gezag moeten beide ouders de beslissingen in onderling overleg en met wederzijds goedvinden nemen.
Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft met de moeder, heeft u automatisch ouderlijk gezag. U krijgt echter niet automatisch het gezag over uw kinderen als u uw kinderen heeft erkend. Wanneer u niet getrouwd of geregistreerd partners bent, heeft u de medewerking van de moeder nodig om gezag over uw kinderen te krijgen. Met de toestemming van de moeder kunt u het gezamenlijk gezag over uw kinderen bij de rechtbank aanvragen.
Verzoek tot gezamenlijk gezag
Als u geen toestemming krijgt, kunt u een verzoek indienen bij de rechtbank om u met gezamenlijk gezag te belasten. Voor zo’n verzoek heeft u verplicht een advocaat nodig. Het verzoek wordt in beginsel toegewezen, tenzij de beslissing niet in het belang van het kind is.
De beslissing zal niet in het belang van het kind zijn als het kind bij gezamenlijk gezag klem dreigt te raken tussen zijn ouders. Hiervan kan sprake zijn als de relatie tussen u en de biologische moeder zó slecht is dat u niet in staat bent om samen beslissingen te nemen. Bij het toekennen van gezag zou het kind voortdurend in een conflictsituatie terechtkomen, waardoor toekenning niet in het belang zou zijn van het kind. In de meeste gevallen wordt door de rechtbank om advies gevraagd aan de Raad voor de Kinderbescherming voordat er wordt besloten.
Recht op omgang
Het hebben van gezag of het erkennen van het kind is niet noodzakelijk om recht op omgang te hebben. De juridische en biologische vader kunnen beiden het recht op omgang hebben. Bij ouderlijk gezag heeft u ook het recht op omgang met uw kinderen, ongeacht de wijze waarop u het gezag heeft gekregen. Heeft u uw kinderen erkend, dan heeft u (in beginsel) recht op contact. Daarvoor hoeft u geen nauwe, persoonlijke band met het kind aan te tonen.
Hoe het zit wanneer u als biologische vader uw kind (nog) niet heeft erkend of wanneer u nooit contact heeft gehad met uw kind? Dat leest u in ons artikel Heeft een biologische vader recht op omgang met de kinderen?
Kampt u met een kwestie op het gebied van ouderschap, gezag en/of omgang? Neem dan vrijblijvend contact op met de ervaren familierechtadvocaten en mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
