Toen Ash ontdekte dat die genderfluïde is, kwam ook het besef dat de gegeven voornaam niet overeenkwam met diens (gender)identiteit. Met hulp van Van Ekelen & Poort liet Ash via de rechter hun voornaam veranderen. “Het heeft mij zóveel gelukkiger gemaakt en ik voel me zóveel meer mezelf nu ik echt Ash heet. Het was het allemaal dubbel en dwars waard.”
Wisselende genderidentiteit
Ash, bij de geboorte ‘aangewezen’ als vrouw, ziet zichzelf als genderfluïde. “Dit betekent dat mijn genderidentiteit niet altijd hetzelfde is. Het ene moment voel ik mij meer non-binair, oftewel man noch vrouw. Soms meer agender, dus dat ik helemaal geen gender heb, dan identificeer ik mij gewoon als Ash en zeg ik dat geen gender heb en alleen lesbisch ben. Op andere momenten voel ik mij meer non-binair masculien. Maar ik kan mezelf ook meer vrouwelijk en/of als een non-binaire vrouw voelen. In dat laatste geval voel ik me dus wel vrouwelijk, maar niet als een cisvrouw (een vrouw die geboren is met vrouwelijke geslachtskenmerken en zich ook vrouwelijk voelt, red.).”
“Af en toe is het verwarrend. Niet alleen voor mezelf, maar ook om uit te leggen. Ik ervaar nu dat ik een stuk vrijer ben en helemaal zelf kan bepalen wie ik ben. Ik hoef mezelf niet in een hokje van alleen ‘vrouw’ te stoppen. Dat voelt voor mij veel te beperkend, incompleet en niet als wie ik echt ben. Wat betreft voornaamwoorden vind ik het fijn wanneer mensen een mix gebruiken van zowel die/diens en hen/hun als zij/haar, aangezien dit het beste past bij mijn genderfluïde identiteit.”
‘Oneerlijk dat jongens zonder shirt mochten lopen’
Terugkijkend op hun leven, signaleert Ash de nodige signalen die op hun genderfluïde identiteit wijzen. “Ik vond het bijvoorbeeld heel oneerlijk dat jongens zonder shirt rond mochten lopen en staand konden plassen. Pas rond mijn dertigste ging ik kijken hoe ik mezelf nu eigenlijk voelde en meer onderzoek doen naar verschillende genderidentiteiten. Een man voelde ik mezelf ook niet, het hokje ‘vrouw’ ervaarde ik als te gevangen en geremd. Toen ik de term genderfluïde vond, wist ik: dit past perfect bij mij.”
Ongemakkelijk gevoel bij ‘deadname’
Een paar maanden nadat Ash op de term ‘genderfluïde’ stuitte, kwam die erachter dat de voornaam niet aansloot bij diens (gender)identiteit. “Ik heb altijd een ietwat ongemakkelijk gevoel bij mijn naam gehad dat ik niet kon plaatsen. Toen ik me begon te identificeren als genderfluïde, viel dit ook op zijn plek.”
Vond Ash het niet moeilijk om haar naam te veranderen? “Niet echt, al voelde ik me wel een beetje schuldig tegenover mijn moeder. Zij heeft mijn deadname (de oude naam van iemand die vanwege een genderkwestie de voornaam verandert, red.) namelijk gekozen. Daarom heb ik een tijdje geprobeerd om Ash én mijn deadname te gebruiken, maar dat klopte niet. Ik heb mezelf genoemd naar Ash Ketchum van Pokémon. Voor mij is dat de perfecte genderneutrale naam en het klinkt mooi.”
Nieuwe naam geeft rust en geluk
“Ik heb nog een tijdje getwijfeld voordat ik daadwerkelijk de stap zette om mijn voornaam te veranderen. Dat moet namelijk via de rechtbank, waar ik me best geïntimideerd door voelde. Met hulp van mijn begeleider vond ik mijn advocaat, Rianne Gerritsen. Zij heeft me goed geholpen en begeleid bij het hele proces. In zekere zin kan ik zeggen dat ik dankzij Rianne nu 100 procent mezelf kan zijn.”
“Door mijn voornaamswijziging is mijn leven veranderd, ik ben ongelooflijk veel gelukkiger. Elke keer dat ik mijn naam zie staan, besef ik dat ik officieel zo heet. En dat de maatschappij mij nu kan zien als hoe ik écht ben, in plaats van dat het aanvoelt als een slechtpassend kostuum. Het lijkt nu of mijn leven en mijn persoon mijn ware ik laten zien, dat geeft me een hoop rust en geluk.”
Zwaarwichtig belang vereist voor naamswijziging
Voor de rechter moet worden aangetoond dat er een ‘zwaarwichtig belang’ is om de voornaam te wijzigen. In situaties zoals die van Ash, zo blijkt ook uit eerdere vonnissen, constateren rechters doorgaans dat hiervan sprake is. Zo’n zwaarwichtig belang blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de gegeven voornaam niet wordt gebruikt door de non-binaire persoon in kwestie en dat die diens identiteit niet ontleent aan deze voornaam. Daarnaast geldt de eis dat de gekozen voornaam ‘gepast’ is.
Angst om naar buiten te treden
Het was destijds geen makkelijke stap voor Ash om als genderfluïde naar buiten te treden. “Ik was bang niet serieus genomen te worden. Of dat mensen zouden ontkennen dat dit bestaat. Ik identificeer mezelf als lesbisch en vreesde dat ik niet lesbisch én genderfluïde kon zijn, waardoor ik op zoek zou moeten gaan naar een nieuwe seksualiteit. Gelukkig kwam ik erachter dat meer lesbische mensen zichzelf zien als non-binair of genderfluïde. Dat luchtte op.”
“Verder heb ik gelukkig vooral veel support gekregen van vrienden. En hoewel mijn moeder het eerst lastig vond me bij mijn nieuwe naam te noemen, doet ze dit nu ook. Veel van de dingen waar ik bang voor was, zijn gelukkig niet uitgekomen.”
‘Als je de kans hebt: ga ervoor’
Heeft Ash nog tips voor andere genderfluïden of genderneutralen die overwegen hun voornaam te veranderen? “Ik weet dat het eng is en intimiderend overkomt. Helaas kost het ook veel geld en heeft niet iedereen genoeg financiële middelen. Maar als je het geld, de support en de mogelijkheden hebt: ga ervoor. Zoek een goede advocaat die je begrijpt en doe het. Het heeft mij zóveel gelukkiger gemaakt en ik voel me zóveel meer mezelf nu ik echt Ash heet. Het was het allemaal dubbel en dwars waard.”
Heeft u een non-binaire (gender)identiteit en denkt u erover om uw voornaam of het geslacht in uw paspoort te laten veranderen? Neem dan vrijblijvend contact op met de familierechtadvocaten en mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
