Gaat u uit elkaar? Na een echtscheiding of een ontbinding van een geregistreerd partnerschap houden beide ouders gezag over de kinderen. Dat betekent dat u beiden verantwoordelijk blijft voor de verzorging en opvoeding. Belangrijke beslissingen met betrekking tot de kinderen moet u nog steeds samen nemen. Wilt u geen gezamenlijk ouderlijk gezag? Dan kunt u naar de rechter stappen om éénhoofdig gezag toe te laten wijzen. De rechter kan hierbij rekening houden met de mening van de kinderen.
Wat houdt ouderlijk gezag in?
Alle minderjarige kinderen staan onder gezag van één of meerdere volwassenen, meestal zijn dit de ouders. Als juridisch ouder bent u verantwoordelijk voor de veiligheid, gezondheid en ontwikkeling van uw kind. U heeft de volgende verplichtingen:
- U bent verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding.
- U bent de wettelijke vertegenwoordiger van het kind.
- U beheert het vermogen van het kind: zowel spullen als geld.
- U bent onderhoudsplichtig: u draagt kosten voor levensonderhoud en studie.
Wanneer iemand anders dan de ouders gezag uitoefent, bijvoorbeeld omdat de ouders zijn overleden of niet in staat zijn om voor de kinderen te zorgen, is er sprake van voogdij.
Ouderlijk gezag in de praktijk
Wanneer u na een scheiding samen met uw ex-partner gezag heeft over uw kinderen, betekent dit niet per se dat u de zorg- en opvoedingstaken precies gelijk moet verdelen. Vaak verblijven de kinderen na een scheiding de meeste tijd bij één van de ouders en gaan ze bijvoorbeeld in het weekend naar de andere ouder. De ouder die de kinderen minder vaak ziet, heeft nog wel verantwoordelijkheid voor de kinderen. U moet dus samen met uw partner afspreken hoe de dagelijkse verzorging en opvoeding eruit gaat zien. Ook dient u gezamenlijk belangrijke beslissingen voor de kinderen te nemen.
Ouderschapsplan opstellen
U bent verplicht om afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen vast te leggen in een ouderschapsplan. Hierin staan onder meer afspraken over hoe u de taken verdeelt en hoe u de omgang met de kinderen regelt. Ook geeft u aan hoe u elkaar informeert en raadpleegt over belangrijke zaken die betrekking hebben op de kinderen. Verder staat er in het ouderschapsplan hoe u de kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen verdeelt. U stuurt het ouderschapsplan samen met het echtscheidingsverzoek naar de rechter. Een advocaat of mediator kan u helpen bij het opstellen van het ouderschapsplan.
Onenigheid over belangrijke beslissingen
Zelfs met een duidelijk opgesteld ouderschapsplan, kan het voorkomen dat u het op een gegeven moment niet eens wordt over bepaalde zaken. Denk hierbij aan de schoolkeuze van uw kind of een beslissing omtrent een medische behandeling. Bij onenigheid met uw ex-partner kunt u altijd een onafhankelijke mediator inschakelen. Als u er ook met een mediator niet uitkomt, zit er niets anders op om een advocaat in te schakelen en naar de rechter te stappen. De rechter bepaalt vervolgens welke beslissing het meest in het belang van uw kind is.
Gezag bij één van de ouders
Wilt u dat het gezag over uw kinderen alleen bij u – en dus niet uw ex-partner – komt te liggen? Dan moet u hiervoor naar de rechter stappen. Dit kan tijdens de echtscheidingsprocedure, maar ook daarna. De rechter zal een verzoek tot éénhoofdig gezag alleen toewijzen ‘als voortzetting van het gezamenlijke gezag een onaanvaardbaar risico inhoudt dat het kind klem of verloren raakt tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd verbetering zal optreden.’ U moet dan denken aan situaties waar één van de ouders drugsverslaafd is of langdurig in het buitenland verblijft, waardoor communicatie moeilijk is. Of als één van de ouders geen invulling wil geven aan het ouderschap.
Kinderen erbij betrekken
Voordat de rechter uitspraak doet over wie het gezag krijgt over een minderjarig kind, worden kinderen vanaf 12 jaar opgeroepen voor een kindgesprek. Een kindgesprek is een informeel gesprek waarin het kind zijn mening kan geven over de scheiding. De kinderen zijn niet verplicht om bij de rechtbank te verschijnen. Vaak mogen ze ook een schriftelijke verklaring afleggen of schriftelijke vragen beantwoorden. De rechter neemt voor ieder kind afzonderlijk een beslissing. Het kindgesprek heeft niet alleen betrekking op het gezag, maar gaat bijvoorbeeld ook over de omgangsregeling.
Geen gezag? Wel meebetalen
Wanneer een ouder het gezag verliest, blijft hij of zij wel meebetalen aan het onderhoud van het kind. Ook heeft deze ouder nog steeds recht op omgang met het kind en zal de ex-partner hem of haar moeten informeren over de ontwikkeling van het kind. Een ouder zonder gezag heeft echter geen inspraak over zaken als de schoolkeuze of beslissingen over medische behandelingen van het kind.
Heeft u advies of hulp nodig met betrekking tot kwesties omtrent ouderlijk gezag? De advocaten en mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven denken graag met u mee. Neem vrijblijvend contact met ons op.
