Een biologische vader is niet per se ook de juridische vader. Maar hoe zit het eigenlijk met de rechten en plichten rondom het juridisch vaderschap? Maakt het verschil of dat de vader gezag heeft? Is er recht om omgang? En moet de juridische vader kinderalimentatie betalen?
Biologische vader versus juridische vader
De vrouw uit wie een kind geboren wordt, is automatisch de juridische moeder van het kind. Is de moeder getrouwd of heeft ze een geregistreerd partnerschap met een man? Dan wordt de partner de juridische vader, ongeacht of de partner de biologische vader is van het kind. Een andere man dan de biologische vader kan hierdoor de juridische vader worden.
Als de biologische vader niet getrouwd is of geen geregistreerd partnerschap heeft met de moeder, dan wordt hij niet automatisch de juridische vader. Dit staat los van de vraag of dat de biologische vader en moeder een relatie hebben of samenwonen.
Erkenning
Bent u niet getrouwd of geregistreerd partners met de moeder? Dan kunt u juridisch vader worden door het kind te erkennen. Dit kan door voor of na de geboorte aangifte te doen bij de burgerlijke stand van de gemeente. Voor erkenning van een kind jonger dan 12 jaar heeft u toestemming van de moeder nodig. Voor het erkennen van een kind jonger dan 16 jaar maar ouder dan 12 jaar is zowel toestemming van het kind als de moeder nodig.
Wanneer u geen toestemming krijgt, dan kunt u een verzoek indienen bij de rechtbank om vervangende toestemming tot erkenning te krijgen. Onder bepaalde voorwaarden kunt u de eigen erkenning van een kind ook vernietigen door een verzoek bij de rechtbank indienen. Als u geen aangifte doet bij de burgerlijke stand en geen (vervangende) toestemming van de moeder of rechter krijgt, dan komt er geen familierechtelijke relatie vast te staan tussen u en uw kind.
Erkenning ≠ gezag
Een ouder met gezag is bevoegd om beslissingen over het minderjarige kind te nemen. Denk hierbij aan medische beslissingen, schoolkeuze en de keuze voor de woonplaats van het kind. Bij gezamenlijk (ouderlijk) gezag moeten beide ouders de beslissingen in onderling overleg en met wederzijds goedvinden nemen.
Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap met de moeder? Dan heeft u automatisch ouderlijk gezag. Als u niet getrouwd of geregistreerd partners bent, dan moet u medewerking van de moeder krijgen of een verzoek indienen bij de rechtbank om u met gezamenlijk gezag te belasten. Zo’n verzoek wordt in beginsel toegewezen, behalve als de beslissing niet in het belang van het kind is.
Rechten en plichten juridische vader zonder ouderlijk gezag
Een juridische vader zonder ouderlijk gezag heeft enkele rechten en plichten:
Recht op omgang
Als juridische vader heeft u recht op omgang. In de omgangsregeling worden afspraken gemaakt over wanneer en hoe vaak u contact kunt hebben met uw kind. U kunt de afspraken in overleg met de moeder maken. Is de omgangsregeling door de rechter vastgesteld, dan is de regeling afdwingbaar. Beide ouders moeten zich aan de gemaakte afspraken houden en kunnen van de ander eisen dat de omgangsregeling wordt nagekomen.
Lukt het niet om in onderling overleg tot een omgangsregeling te komen? Dan kunt u hiertoe een verzoek bij de rechter indienen. De rechter zal rekening houden met zowel de belangen van het kind als de belangen van de ouders. Is de situatie tussen de ouders dusdanig verslechterd, dan kan dit ertoe leiden dat een omgangsregeling niet in het belang is van het kind.
Recht op informatie en consultatie
U heeft het recht te worden geïnformeerd en geconsulteerd door de ouder met gezag. Dit betreft belangrijke feiten en omstandigheden inzake de verzorging en opvoeding van het kind, zoals schoolkeuze en medische beslissingen.
U heeft ook het recht om hierover geïnformeerd te worden door derden. Deze verplichting geldt voor derden die beroepshalve over informatie over uw kind beschikken, zoals artsen en leerkrachten, en dus niet voor familieleden of kennissen. Derden hebben geen actieve informatieplicht: u moet zélf verzoeken om informatie. De derde dient telkens een belangenafweging te maken. Men hoeft u niet te informeren als de moeder niet geïnformeerd is of als het niet in het belang van het kind is.
Plicht tot betaling van kinderalimentatie
Bij kinderalimentatie krijgt een ouder, doorgaans de ouder die hoofdverblijf biedt aan de kinderen, een vergoeding van de andere ouder om de kinderen te verzorgen en op te voeden. Voor de onderhoudsverplichting is het niet relevant of u het kind wel of niet erkent. Zowel een biologische vader als een juridische vader heeft een onderhoudsplicht. Oftewel: als juridische vader moet u dus bijdragen aan de kosten voor de opvoeding en verzorging van uw kind. Deze onderhoudsplicht is gebaseerd op uw draagkracht.
Kampt u met een kwestie op het gebied van vaderschap? Neem dan vrijblijvend contact op met de ervaren advocaten en mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
