Bent u zwanger na een onenightstand? Of wordt u onverwacht geconfronteerd met een kind dat u verwekt zou hebben tijdens een eenmalig avontuur? Het zijn allebei heftige situaties die allerlei vragen oproepen over de rechten en plichten van de vader én de moeder. Daarom in dit artikel antwoorden op de meest gestelde juridische vragen over, zoals dat in de volksmond heet, ‘kroegbaby’s’.
De kroegbaby van Iris en Rutger
Iris is 35, vrijgezel en ze heeft een kinderwens. Na een avondje drinken in haar stamkroeg, neemt ze Rutger mee naar huis voor een onenightstand. Een paar maanden later ontdekt Iris dat ze zwanger is. Geschrokken, maar toch ook blij, besluit zij het kind te houden. Eigenlijk wil ze het niet vertellen aan Rutger, die ze nauwelijks kent. Op aanraden van vrienden doet ze dat uiteindelijk toch maar wel. Rutger voelt zich erin geluisd en wil niks van het kind weten. Als Iris bevalt van een gezonde dochter, stuurt ze Rutger alleen een WhatsApp-berichtje met wat foto’s.
De verwekker van het kind
Het is duidelijk: Rutger heeft er zelf niet voor gekozen om vader te worden. Hij erkent zijn dochter dan ook niet. Hoe zit het in zo’n situatie met de rechten en plichten van de vader tegenover het kind? Omdat de vader het kind op de natuurlijke manier heeft verwekt – hij was er (in tegenstelling tot bijvoorbeeld bij zaaddonatie) zelf bij – is hij voor de wet de verwekker. Het maakt dus niet uit of die verwekking gepland of per ongeluk gebeurde. De verwekker heeft een onderhoudsplicht tegenover het kind. Redt de moeder, in dit geval Iris, het financieel niet om in haar eentje voor het kind te zorgen? Dan kan zij bij de verwekker, Rutger, aankloppen voor alimentatie.
Spermadonoren
He zit dat dan bij spermadonoren? Daarvoor gelden andere regels. Een donor doneert zijn zaad, maar is zelf niet aanwezig bij de verwekking van het kind. Hierdoor is hij voor de wet geen verwekker en heeft hij dus geen onderhoudsplicht.
Vadergevoelens
Inmiddels is de dochter van Iris en Rutger vier maanden. Het is een wolk van een baby, ziet Rutger als hij af en toe stiekem spiekt op Iris’ Instagramaccount. Hoewel hij het nooit had verwacht, merkt hij dat er vadergevoelens in hem opkomen. Het liefst wil Rutger zijn dochter zien en vasthouden. Mag hij dat zomaar vragen aan Iris? En wat als zij weigert?
Erkenning van het kind 
Als verwekker van het kind, heeft Rutger naast de onderhoudsplicht ook een belangrijk recht: hij kan zijn dochter alsnog erkennen. In principe moet de moeder toestemming geven voor erkenning. Als zij dit weigert, dan kan de vader naar de rechter stappen om vervangende toestemming te vragen. Daarvoor heeft hij de hulp van een advocaat nodig. In de meeste gevallen verleent de rechter die vervangende toestemming, tenzij er discussie bestaat over de vraag of Rutger de biologische vader is. In dat geval moet hij misschien eerst een DNA-test doen.
Gevolgen erkenning
Als een vader zijn kind erkent, wordt hij juridisch vader. Dit betekent dat:
- De vader recht heeft op informatie over belangrijke zaken in het leven van het kind, zoals schoolkeuze, gezondheid en woonplaats. De moeder is verplicht die informatie te delen.
- De vader recht heeft op omgang met het kind.
- Het kind de achternaam van de vader mag dragen.
- Het kind erfgenaam van de vader is.
Ouderlijk gezag
Een stapje verder dan erkenning, is het aanvragen van ouderlijk gezag. Als een kind wordt geboren uit ouders die geregistreerd partners of getrouwd zijn, dan heeft de vader automatisch het ouderlijk gezag. Hij hoeft het kind niet te erkennen, want hij is van rechtswege al juridisch vader. Ouderlijk gezag betekent dat ouders samen wettelijk vertegenwoordiger zijn en dat ze gezamenlijk beslissen over de opvoeding van hun kind. In de situatie van Rutger en Iris, waarbij de ouders elkaar nauwelijks kennen, is dat niet zo. Als de vader ook ouderlijk gezag wil krijgen (en de moeder geeft daar geen toestemming voor), dan moet hij dit met hulp van een advocaat bij de rechter aanvragen.
Hulp van een mediator
Rutger vertelt aan Iris dat hij een rol wil spelen in het leven van zijn dochter. Iris weet niet wat ze ermee aan moet. Ze zou toch in haar eentje voor haar dochter gaan zorgen? Waarom wil hij zich er ineens tóch mee bemoeien? Het liefst zou Iris Rutger de deur wijzen, maar ze beseft dat ze haar dochter daarmee in één klap een vader ontzegt. Kan ze dat wel maken? De twee gaan samen met een mediator aan tafel. Ze komen tot een compromis: Iris houdt in haar eentje het ouderlijk gezag, maar Rutger erkent zijn dochter wel. Hij zorgt om het weekend voor haar. Ook gaat hij maandelijks alimentatie betalen. En ze spreken een mooie traditie af: één keer per jaar heffen ze samen het glas in de stamkroeg waar het allemaal begon.
Spelen er bij u kwesties rondom het ouderschap? De advocaten van Van Ekelen & Poort helpen vaders en moeders bij zaken zoals het bewijzen of ontkennen van vaderschap en het aanvragen van vervangende toestemming voor erkenning of ouderlijk gezag. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.
