In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 1.500 tienermeisjes een kind. Een deel van die tienermoeders is minderjarig. Ben jij jonger dan 18 jaar en zwanger? Dan krijg je na de geboorte niet automatisch het gezag over je kind. In dit artikel leggen we uit wat dat betekent en wat je moet doen als je wel het gezag over je baby wilt krijgen.
Ouderlijk gezag over je kind
In Nederland is het wettelijk zo geregeld dat ieder kind tot zijn 18e onder gezag staat bij iemand. Meestal zijn dat de ouders, zij hebben dan het ouderlijk gezag. Dit betekent dat ze het recht en de plicht hebben om hun minderjarige kind te verzorgen en op te voeden.
Ouders met gezag zijn verantwoordelijk voor het geestelijke en lichamelijke welzijn en de veiligheid van hun kind. Ze moeten ervoor zorgen dat het kind zich goed kan ontwikkelen en met allebei de ouders een goede band heeft. En omdat ze de wettelijk vertegenwoordiger van hun kind zijn, mogen ze beslissingen voor hem of haar nemen.
18 jaar of ouder: automatisch gezag
Ben je als moeder 18 jaar of ouder? Dan krijg je automatisch het ouderlijk gezag over je kind. Maar ben je nog minderjarig (jonger dan 18 jaar dus), dan krijg je het gezag niet vanzelf. Dan benoemt de rechter meestal een voogd voor je kind. We leggen uit hoe dat zit.
Tienermoeders van 16 of 17 jaar oud
Stel: je bevalt van een kindje terwijl je zelf 16 of 17 jaar oud bent. De vader van het kind is ook nog minderjarig. Je krijg dan niet automatisch het ouderlijk gezag over je kind, maar de rechter benoemt een voogd. Dan kun je in principe dus geen beslissingen nemen over de verzorging en opvoeding van jouw baby.
Meerderjarigheidsverklaring
Wil je dat wel? Dan kun je de rechter vragen om jou meerderjarig te verklaren via een zogeheten meerderjarigheidsverklaring. Dit kan al als je nog zwanger bent. Hiervoor heb je wel de hulp nodig van een advocaat.
De rechter bekijkt dan of je de verantwoordelijkheid van het ouderlijk gezag aankunt. Kun je goed voor jezelf en het kindje zorgen? Of heb je veel hulp van anderen nodig? Is er een vader in beeld die je ook bij de opvoeding gaat betrekken? Als er een advies ligt van de Raad voor de Kinderbescherming, neemt de rechter dat ook mee in zijn overweging. Beslist de rechter dat je meerderjarig bent? Dan krijg je het ouderlijk gezag over je kind.
Maar ik ben jonger dan 16 jaar
Ben je jonger dan 16 jaar en heb je een kindje gekregen met een minderjarige jongen? Dan wordt er een voogd voor je benoemd die het ouderlijk gezag over jouw kleintje uitoefent. Zodra je 16 wordt en het gezag over je kind zelf wilt hebben, kun je dus om een meerderjarigheidsverklaring vragen.
Het komt ook weleens voor dat de rechter de vader van je kind het ouderlijk gezag toewijst. Dit gebeurt alleen als de rechter denkt dat dit in het belang van het kind is. We vertellen je zo meer over de rechten en plichten van de vader.
Wat gebeurt er als ik 18 word?
Op het moment dat je 18 wordt, krijg je in principe automatisch het gezag over jouw kind. Maar als de vader of een andere voogd het gezag in de tussentijd al heeft gekregen, moet je aan de rechter vragen het ouderlijk gezag alsnog aan jou te geven.
Hoe zit het met de vader van mijn kind?
Een minderjarige vader heeft geen gezag over zijn kind. Hij kan ook niet om een meerderjarigheidsverklaring vragen. Is hij 16 of 17 jaar oud? Dan kan hij jullie kind wel erkennen.
Als hij jullie kind erkent, wordt hij juridisch vader. Dit betekent dat hij verplicht is mee te helpen aan het financieel onderhoud van jullie kind. Bovendien kan jullie kind zijn achternaam krijgen én kan het van hem erven als de vader overlijdt. Voor de erkenning van jullie baby heeft hij jouw schriftelijke toestemming nodig. Als de vader het kind niet wil erkennen, dan kun je een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap aanvragen bij de rechtbank. Dit kan alleen met de hulp van een advocaat.
Erkennen betekent niet per se ouderlijk gezag
Een minderjarige vader die zijn kind heeft erkend, heeft nog geen ouderlijk gezag. Voor het ouderlijk gezag moet de vader minimaal 18 jaar oud zijn, niet onder curatele staan en niet aan een geestelijke stoornis lijden.
Ben je tienermoeder of -vader en zit je nog met vragen over het ouderlijk gezag? De familierechtadvocaten van advocatenkantoor Van Ekelen & Poort in Eindhoven staan je graag te woord. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.
