Wat voor omgangsregeling gescheiden ouders hebben getroffen, blijkt van invloed te zijn op de negatieve impact die de echtscheiding heeft op de kinderen. Daarbij geldt dat per leeftijdsgroep een verschillende aanpak voor de omgangsregeling gewenst is. In dit artikel leggen we uit wat de specifieke behoeften zijn voor kinderen in de leeftijdsgroepen 12-18 jaar, 5-12 jaar, 2-5 jaar en 0-2 jaar.
Echtscheiding: grote impact op kinderen
Een echtscheiding heeft een grote impact op (met name) jonge kinderen. Kinderen met gescheiden ouders zijn bijvoorbeeld vaker angstiger en neerslachtiger, presteren slechter op school en grijpen eerder naar de fles of verdovende middelen. Deze effecten blijven vaak bestaan tot ver na het bereiken van de volwassen leeftijd. Wat voor omgangsregeling gescheiden ouders hebben getroffen, blijkt van invloed te zijn op de negatieve impact die de echtscheiding heeft op de kinderen.
Omgangsregeling met oog voor leeftijdsgebonden behoeften
De omgangsregeling bevat alles wat is afgesproken tussen de verzorgende ouder en de niet-verzorgende ouder. Hoe vaak zijn de kinderen bij de niet-verzorgende ouder? Hoe lang achter elkaar? En hoe zit het met vakanties en feestdagen? Als scheidende ouder kunt u dit allemaal zelf regelen. Komt u er onderling niet uit, dan stelt de rechter een omgangsregeling vast. Bij het opstellen van een omgangsregeling zouden rechters en scheidende ouders idealiter rekening moeten houden met de leeftijdsgebonden behoeften van kinderen, stelden de hoogleraren Louis Tavecchio en Geert Jan Stams een tijdje geleden.
Tieners (12 tot 18 jaar)
Tieners hebben behoefte aan autonomie, ook op het vlak van omgang. Daarom is het goed om ze intensief te betrekken bij het inrichten van de omgangsregeling. Maar bedenk wel: als ouder blijft ú verantwoordelijk voor het overleg en het eindresultaat. Kinderen van 12 jaar en ouder zijn vaak druk met van alles en nog wat: sporten, sociale contacten, muziekles, noem maar op. De omgangsregeling kan als extra druk voelen. Ook om deze reden is het verstandig om het kind erbij te betrekken, zodat hij of zij de omgang minder als een verplichting ervaart.
Basisschoolleeftijd (5 tot 12 jaar)
Kinderen die naar de basisschool gaan, ontwikkelen zich in razend tempo op het gebied van intelligentie, moreel kompas en sociaal gedrag. Enerzijds hebben ze behoefte aan duidelijkheid en structuur, anderzijds willen ze inspraak. Vaak hebben ze verrassend scherpe of creatieve opvattingen over de omgangsregeling, dus het is goed om daar serieus naar te luisteren. Kinderen van deze leeftijd lijden sterk onder strijd tussen de ouders, dus probeer in ieder geval altijd neutraal – maar liefst positief – over de andere ouder te spreken. Hoewel ze behoefte hebben aan structuur, is frequent contact met beide ouders óók heel belangrijk. Oplossing: de niet-verzorgende ouder kan tussendoor geregeld Skypen of bellen met het kind.
Peuters en kleuters (2 tot 5 jaar)
Vergeleken met baby’s kunnen peuters en kleuters een stuk langer weg zijn bij de inwonende ouder. Overnachten is daardoor een optie, maar wees terughoudend als de peuter of kleuter daardoor slaapproblemen krijgt. Om een band op te kunnen bouwen met zijn (of haar) kind, valt het aan te raden dat de uitwonende ouder één of meerdere keren per week contact heeft met het kind. Hoe jong ze ook zijn, ook peuters en kleuters willen graag structuur in hun leven. Dus: maak duidelijke afspraken en zorg dat u zich daar altijd aan houdt.
Baby’s (0 tot 2 jaar)
Bij baby’s staat voorop dat ze een band opbouwen met een ouder. Daardoor is het niet wenselijk als ze langere tijd weg zijn bij de verzorgende ouder, in de praktijk doorgaans de moeder. Overnachten is daardoor niet verstandig. In het ideale geval ziet de niet-verzorgende ouder zijn (of haar) kind meerdere keren in de week een paar uur, liefst in het huis van de verzorgende ouder.
Eigen inzichten
Bovenstaande informatie is gebaseerd op verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Vanzelfsprekend staat het ouders altijd vrij om op basis van eigen inzichten andere afspraken te maken als hen dat beter lijkt. Ook rechters zijn niet gebonden aan dit onderzoek. Het kan dus voorkomen dat een rechter een omgangsregeling vastlegt die niet in lijn is met deze onderzoeksresultaten.
De noodzaak van goed overleg
De omgangsregeling is een bron van veel conflicten tussen gescheiden ouders. Conflicten zijn op hun beurt weer een voorname oorzaak van de mentale problemen die kinderen van gescheiden ouders vaak ondervinden. Goed overleg tussen de ouders onderling én tussen de ouders en het kind is dus van groot belang. Komt u er als ouders niet uit? Dan kan echtscheidingsmediation een oplossing zijn.
Echtscheidingsmediation
Bij echtscheidingsmediation gaan de ouders, liefst samen met de kinderen, om de tafel zitten met een mediator. Onder leiding van deze bemiddelaar gaat u met elkaar in gesprek. Omdat een mediator onafhankelijk is en allerlei gesprekstechnieken hanteert, komt u snel tot een oplossing waar iedereen zich in kan vinden. En waar de kinderen uiteindelijk het meeste profijt van hebben. Want dat is toch wat altijd voorop moet staan.
Gaat u scheiden of bent u al gescheiden en heeft u problemen met uw ex over de omgangsregeling? Neem dan geheel vrijblijvend contact op met de echtscheidingsadvocaten en –mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
