Als ouder kunt u het ouderlijk gezag hebben over uw kind, maar dit is lang niet altijd het geval. Welke rechten en plichten brengt het met zich mee als u gezag heeft? En wanneer krijgt u eigenlijk precies het ouderlijk gezag? We leggen het allemaal uit in dit artikel.
Wanneer ouderlijk gezag?
Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap met de moeder van uw kind? Dan heeft u automatisch ouderlijk gezag. U krijgt daarentegen niet automatisch het gezag over uw kind als u het kind heeft erkend. Wanneer u niet getrouwd bent met of geregistreerd partner bent van de moeder, heeft u namelijk haar medewerking nodig om gezag te kunnen krijgen. Deze toestemming is een voorwaarde om het gezamenlijk gezag aan te kunnen tekenen in het gezagsregister.
Heeft u geen toestemming? Dan kunt u een verzoek tot vervangende toestemming indienen bij de rechtbank. Zo’n verzoek wordt in principe toegewezen, tenzij de uitkomst van de beslissing om gezag toe te kennen indruist tegen het belang van het kind.
Eenhoofdig gezag
De rechter kan, op verzoek van één van de ouders, beslissen dat deze ouder alleen het gezag krijgt. Dit noemen we eenhoofdig gezag. Dat kan bijvoorbeeld als er door een echtscheiding serieuze problemen bestaan tussen de ouders waar het kind last van heeft of als één van de ouders onbereikbaar of voor langere duur afwezig is. Voor het aanvragen van eenhoofdig gezag heeft u altijd een advocaat nodig. Van Ekelen & Poort heeft veel ervaring met dit soort zaken.
Rechten en plichten
Als u het gezag heeft, brengt dat verschillende rechten en plichten met zich mee:
Opvoeding en verzorging
U heeft de plicht om uw kind op te voeden en te verzorgen. Hoe u uw kind wil opvoeden is aan u, maar u moet als ouder wel zorgen voor het lichamelijke en geestelijke welzijn van uw kind.
Onderhoudsplicht
Als verantwoordelijke voor de verzorging en opvoeding van uw kind moet u de kosten hiervan dragen tot uw kind 18 jaar is. Is uw kind ouder dan 18? Dan moet u meebetalen aan de kosten voor studie en levensonderhoud totdat uw kind 21 jaar is.
Beslissingen
Minderjarige kinderen mogen veel officiële beslissingen niet op eigen houtje nemen. Als wettelijke vertegenwoordiger bent u bevoegd om beslissingen over het minderjarige kind te nemen. Hierbij kunt u denken aan medische beslissingen, de keuze voor de woonplaats van het kind en schoolkeuze.
Beheren vermogen
Als ouder met ouderlijk gezag draagt u de verantwoordelijkheid voor het beheren van het vermogen van uw kind.
Aansprakelijkheid voor schade
Ook bent u aansprakelijk voor eventuele schade die uw kind veroorzaakt, zolang hij of zij jonger dan 14 jaar is. Is uw kind tussen de 14 en 16 jaar oud? Dan hangt het af van de situatie of u aansprakelijk bent. Kinderen ouder dan 16 jaar zijn zelf aansprakelijk voor schade.
Recht op omgang
Gezag dan wel erkenning is geen ingangsvereiste voor het recht op omgang. Heeft slechts één van de ouders gezag? Dan spreken ouders meestal een omgangsregeling af. De ouder zonder gezag mag het kind dus blijven zien, maar die ouder is niet verantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van het kind. De omgangsregeling is een verzameling afspraken. Er wordt bijvoorbeeld vastgelegd wanneer en hoe vaak de kinderen naar de ouder zonder gezag gaan.
De rechter kan op uw verzoek de gemaakte afspraken vaststellen. Allebei de ouders moeten zich aan de regeling houden én kunnen van de andere ouder eisen dat de omgangsregeling wordt nagekomen. Oók als ouders de gemaakte afspraken niet bij de rechter hebben laten vaststellen. Het advies is dan wel om de omgangsregeling schriftelijk vast te leggen, zodat er geen discussie bestaat over welke omgangsregeling is afgesproken.
Heeft u problemen op het gebied van gezag of omgang en zoekt u een ervaren familierechtadvocaat of -mediator? Neem dan vrijblijvend contact op met Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
