“Samen een kind krijgen is écht iets anders dan het kopen van een huis. Je moet er goede afspraken over maken”, aldus Susanne, die moeder is in een wel heel bijzonder gezin. Samen met de homoseksuele Ronald voedt zij – als heteroseksuele vrouw – een zoontje op: Olivier. Susanne en Ronald legden met behulp van een mediator alle belangrijke afspraken over hun zoon vast in een ouderschapsplan. Zo’n plan is voor veel roze (en overigens ook samengestelde) gezinnen een belangrijke manier om de invulling van het ouderschap te regelen. Met Susanne kijken we terug: hoe stel je het plan op? En welke rol speelt het ouderschapsplan in de praktijk?
‘Bij de tweede advertentie was het raak’
Susanne (40) woont samen met haar dochter Amélie (7), die ze heeft met haar ex-man. Ze is gelukkig, maar bedenkt zich steeds vaker dat ze nog een kind wil. Aanvankelijk denkt ze aan een pleegkind. Maar op een informatieavond hoort ze dat dit als alleenstaande moeder, zoals zij het in gedachten heeft, geen optie is. Susanne: “’Waarom sticht je geen gezin met een homo?’, stelde een bekende voor. Ik was niet meteen enthousiast. Het opvoeden van een kind met een ex is al ingewikkeld genoeg. Natuurlijk werd ik tóch nieuwsgierig. Dus nam ik een kijkje op de website van Meer dan Gewenst, een stichting voor roze ouderschap. Bij de tweede advertentie was het meteen raak.”
Liefde op het eerste gezicht
De auteur van het oproepje: Ronald (44), een homoseksuele man met een kinderwens. “Hij woont niet ver van mij vandaan en heeft dezelfde ideeën over opvoeding als ik. Bij onze eerste afspraak was het liefde op het eerste gezicht. Op wensoudergebied dan, haha.” Inmiddels zijn Susanne en Ronald de trotse ouders van Olivier (10 maanden).
Afspraken vastgelegd in een ouderschapsplan
Voordat Susanne en Ronald de sprong in het diepe waagden, leerden zij elkaar beter kennen. Hoewel ze qua karakter veel van elkaar verschillen (‘ik ben extravert, hij is nogal introvert en veel rustiger dan ik’), vonden ze snel genoeg common ground om samen een gezin te stichten. Voor beiden stond vast dat zij de belangrijkste afspraken rondom de opvoeding van hun toekomstige kindje zouden vastleggen in een ouderschapsplan. En dat ze daarbij de hulp zouden inschakelen van een mediator.
‘Bij een roze gezin kun je dit rustiger uitzoeken’
Het is een grote verantwoordelijkheid die je aangaat met elkaar, stelt Susanne. “We wilden zeker weten dat we qua opvoeding op één lijn zaten. Juist bij een roze gezin kun je dit allemaal rustig uitzoeken en er duidelijke afspraken over maken. Krijg je een kind met een geliefde, dan doe je dat meestal niet vooraf.”
Wat is een ouderschapsplan? 
In Nederland groeien steeds meer kinderen op in regenbooggezinnen of meeroudergezinnen. Op dit moment is de wet- en regelgeving in ons land daar nog niet helemaal op ingericht (al lijkt daar binnenkort verandering in te komen). Roze ouders hebben nu een aantal mogelijkheden om de belangrijkste zaken rondom de opvoeding van hun kinderen vast te leggen. Eén van die opties is het ouderschapsplan. In het ouderschapsplan leggen de co-ouders vast hoe ze de dagelijkse opvoedings- en verzorgingstaken onderling regelen, hoe financiële zaken worden aangepakt en dat belangrijke besluiten samen worden genomen. Vaak is het lastig om bij deze onderwerpen op één lijn te komen, dus schakelen steeds meer ouders een mediator in om zo’n ouderschapsplan mee op te stellen.
Ouderschapsplan voor roze gezinnen: de praktijk
Susanne en Ronald werden tijdens het opstellen van hun ouderschapsplan bijgestaan door advocaat en mediator mr. Emmy van Ekelen. Bij de eerste gesprekken ontdekten de twee aanstaande ouders spelenderwijs in hoeverre zij op één lijn zaten. Susanne: “Emmy had een spelletje waarbij we prioriteiten voor onze zoon moesten aangeven. Bijvoorbeeld: wat vind je belangrijker, dat je kind gelukkig is of op een goede universiteit terechtkomt? Ronald en ik speelden en overlegden echt samen.” Verder gebruikten ze de vijf gesprekken om alle praktische zaken vast te leggen.
Financiën en feestdagen
Susanne en Ronald schreven zelf eerst een conceptouderschapsplan. De punten waar ze onderling niet uitkwamen, bespraken ze met de mediator. Susanne: “Voor mij was haar begeleiding bij de financiële aspecten erg belangrijk. Ik verdien bijvoorbeeld minder dan Ronald, maar wil wel dat er een eerlijke verdeling plaatsvindt en dat ik niets aan het kind verdien. Ook de feestdagen hebben we met Emmy besproken: bij wie brengt Olivier bijvoorbeeld welke kerstdagen door?”
Wat betekent het ouderschapsplan nu?
Inmiddels is ‘de minikabouter’, zoals Susanne Olivier noemt, bijna een jaar oud. Zowel zijn ouders als grote zus zijn dol op hem. Pakken Ronald en Susanne het ouderschapsplan er nu weleens bij? “Alles gaat goed, dus we kijken er niet naar. Maar áls we ruzie of onenigheid zouden hebben, bijvoorbeeld over de feestdagen, dan zouden we het zeker doen. Ik vind het fijn dat we het achter de hand hebben. Stel dat er iets is, dan kunnen we er altijd nog op terugvallen.”
Laat het kind niet de dupe zijn
Dat is dan ook Susannes advies voor andere roze ouders en meeroudergezinnen: stel een ouderschapsplan op. “Als blijkt dat jij en je co-ouder heel anders over belangrijke opvoedingszaken denken, dan is daar één iemand écht de dupe van: het kind. Door alles met een mediator vast te leggen in een ouderschapsplan, kun je dat soort problemen grotendeels voorkomen.”
Wilt u een ouderschapsplan voor uw roze gezin of samengestelde gezin? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
