De periode na het overlijden van een dierbare is altijd emotioneel. En dan moet er vaak ook nog eens veel geregeld worden rondom de erfenis. Zelfs in stabiele families kan de afwikkeling van een erfenis (en alle emoties die daarmee gepaard gaan) conflicten veroorzaken. Gelukkig kunt u veel doen om ruzie om de erfenis te voorkomen.
Steeds vaker ruzie om de erfenis
Het aantal ruzies over erfenissen in Nederland neemt toe. Dat blijkt uit cijfers, maar notarissen, advocaten en mediators zien het ook in de praktijk. Die stijging komt onder andere doordat families ingewikkelder in elkaar zitten dan vroeger. Er zijn meer samengestelde gezinnen met kinderen uit verschillende relaties. Dat maakt de afwikkeling van een erfenis gecompliceerder. En er is vaak veel geld te verdelen: een gemiddelde erfenis is op dit moment 100.000 euro. Door zulke grote bedragen kunnen de gemoederen soms hoog oplopen.
5 tips voor het voorkomen van ruzie rondom de erfenis
Wilt u voorkomen dat er binnen uw familie conflicten ontstaan om een erfenis? Als u deze 5 tips in acht neemt, kunnen u en uw familieleden ook na het verdelen van de erfenis nog met elkaar door één deur.
Tip 1: luister goed en praat met elkaar
De eerste tip is meteen de allerbelangrijkste: blijf naar elkaar luisteren met een open houding. En maak duidelijk kenbaar wat u wilt en waarom. Ruzies over de verdeling van spullen draaien namelijk meestal niet om die spullen zelf, maar ze gaan over onderliggende gevoelens. Een zus die op hoge poten de parelketting van moeder opeist, roept eigenlijk om erkenning. Bijvoorbeeld voor de zorg die zij de laatste jaren aan moeder verleende. Betrek ook het familielid dat zegt ‘niets te willen’ erbij, want achter zo’n uitspraak kan wrok of verdriet schuilgaan. Een gevleugelde uitspraak is: ‘Kinderen verrekenen bij een erfenis de liefde van hun ouders’. Wanneer nabestaanden erin slagen deze gevoelens bij elkaar te zien en te erkennen, voorkomt dat ruzies die ontstaan vanuit onbegrip.
Tip 2: maak vóór de afwikkeling van de erfenis afspraken over de rolverdeling
Een erfenis afhandelen is vaak een hoop werk. Vooral als de overledene geen testament heeft achtergelaten en er nog veel uit te zoeken is. Praat met elkaar over hoe u de afwikkeling aanpakt. Buigt de ene zich over de bankzaken, terwijl de ander liever praktisch bezig is met het uitzoeken van de spullen? Zorg voor een taakverdeling die bij iedereen past. U kunt ervoor kiezen één erfgenaam een volmacht te geven. Die mag dan overal over beslissen. Het is in die situatie belangrijk dat iedereen het volste vertrouwen heeft in deze persoon.
Tip 3: zoek een passende manier om de spullen te verdelen
Hoe verdeelt u de spullen onderling? Ook dit is een belangrijk onderwerp om vooraf goede afspraken over te maken. Sommige families leggen alle spullen in een ruimte en kiezen dan één voor één een voorwerp uit. Of ze maken een spullenlijst waarop nabestaanden kunnen intekenen. Maar u kunt de inboedel ook laten taxeren en alles vervolgens op waarde verdelen. En dan blijkt ineens dat twee broers allebei het horloge van vader willen hebben. Het komt vaak voor dat meerdere mensen hetzelfde object verlangen. Een mogelijke oplossing is een rouleerafspraak: het ene jaar krijgt broer Jan het horloge en op de verjaardag van vader gaat hij (voor een jaar) over naar broer Kees.
Tip 4: schakel een mediator in
Botst het toch tussen uw familieleden? Bijvoorbeeld omdat er veel oud zeer naar boven komt? Of is er geen testament en bent u bang dat er conflicten gaan ontstaan? Dan is het raadzaam een mediator in te schakelen. Dit is een onafhankelijke bemiddelaar die zoekt naar een oplossing waarin álle partijen zich kunnen vinden. Als het nodig is, voert de mediator eerst een individueel gesprek met ieder familielid voordat u samen om tafel gaat.
Onder het mom van voorkomen is beter dan genezen kunt u ook kiezen voor prenalatenschapsmediation. Onder begeleiding van een mediator gaat de erflater dan met de erfgenamen aan de slag om alle mogelijke issues uit te praten en afspraken te maken over de erfenis. Die afspraken worden vastgelegd in een contract, zodat iedereen zeker weet dat er geen conflicten kunnen ontstaan na het overlijden van de erflater.
Tip 5: regel uw eigen zaken goed in uw testament
Vindt u het belangrijk dat uw erfgenamen uw eigen erfenis in harmonie kunnen afwikkelen? Leg dan duidelijk in een testament vast wat u wilt. En schroom niet om er met uw nabestaanden over te praten. Hiermee stelt u hen in de gelegenheid vragen te stellen als ze iets niet snappen. Hoe minder onduidelijkheid, hoe kleiner de kans op conflicten.
Zoekt u hulp bij een ruzie om de erfenis? Neem dan – geheel vrijblijvend – contact op met de erfrechtadvocaten en mediators van advocatenkantoor Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
