Samenwonen is – als het goed is – een mooie stap in uw leven. Maar u moet ook over een hoop zaken nadenken. Leuk of niet, u doet er verstandig aan alvast afspraken te maken over uw erfenis. Een testament is hiervoor de aangewezen methode, maar u kunt ook het één en ander vastleggen in een samenlevingscontract. We leggen uit welke wegen er voor u open staan, wat u daarmee allemaal kunt regelen én wat de voordelen en nadelen van deze manieren zijn.
Samenwonen: nu al erfenis regelen
Samenwonen is het begin van (hopelijk) een mooie nieuwe fase in uw leven. U moet nu echter wel een hoop dingen regelen en overdenken. Mogelijk bent u er totaal nog niet mee bezig, maar het is verstandig om alvast afspraken te maken over uw erfenis. Tuurlijk, het is niet leuk om na te denken over wat er gebeurt als u of uw partner komt te overlijden – maar het is wel ontzettend belangrijk. U wilt namelijk niet dat u of uw partner voor nare verassingen komt te staan.
Testament
Een testament is een document waarin u vastlegt wat er met uw nalatenschap gebeurt na uw overlijden. U kunt hierin onder meer erfgenamen benoemen en onterven én bepalen hoe uw spullen verdeeld worden. U maakt met een testament uw eigen keuzes rondom uw nalatenschap. Een testament moet verplicht worden vastgelegd bij een notaris.
In uw testament regelt u wat er moet gebeuren met uw nalatenschap, denk daarbij vooral aan uw geld, spullen en woning. U kunt alleen een geldig testament opmaken als u ouder dan 16 jaar en wilsbekwaam bent. Een wilsbekwaam persoon is iemand die bij vol verstand is en dus de gevolgen van het testament begrijpt. Als u het testament met de notaris heeft opgesteld, wordt het ingeschreven door de notaris in het Centraal Testamentenregister. Na het overlijden treedt het testament in werking.
Vrijstelling erfbelasting bij samenwonen
Heeft u, terwijl u samenwoont, minimaal zes maanden voor het overlijden een samenlevingscontract gesloten bij de notaris? Of staat u zonder notarieel samenlevingscontract vijf jaar op hetzelfde adres ingeschreven als samenwoners? Dan geldt er een vrijstelling voor erfbelasting tot een wettelijk bepaald bedrag. Ook krijgt u in dat geval te maken met een lager belastingtarief van 10 of 20 procent.
Geen testament: wettelijke verdeling
Heeft u geen testament? Dan bepaalt de wet wat er met uw nalatenschap gebeurt. Oftewel: dan geldt de wettelijke verdeling. Volgens deze verdeling zijn de kinderen en de echtgenoot of geregistreerd partner van de overledene voor gelijke delen erfgenaam. Woont u ongetrouwd of zonder geregistreerd partnerschap samen? Dan erft u dus niet van elkaar.
De erfenis gaat dan dus naar eventuele kinderen, ouders en broers of zussen van uw partner. De familie van uw partner kan er wel voor kiezen u geld achter te laten in de vorm van een schenking. Goed om op te merken is dat zij hier 30 tot 40 procent schenkingsbelasting over moeten betalen.
Samenlevingscontract
U erft ook niet automatisch wanneer er een samenlevingscontract is opgesteld. In een samenlevingscontract kunt u wel het één en ander regelen rondom het overlijden van één van de samenwoners.
Bijvoorbeeld dat na het overlijden bezittingen van de ene partner overgaan op de andere partner. Dit heet een verblijvingsbeding. Hierbij krijgt de langstlevende partner bepaalde eigendommen op grond van het contract. Dit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat u in het huis kunt blijven wonen. In deze situatie moet er nog wel erfbelasting betaald worden.
Codicil
Een codicil is een zelf opgestelde verklaring waarin u bepaalde zaken rondom uw overlijden vastlegt. U heeft daar geen notaris voor nodig. Echter: u kunt niet alles regelen in een codicil. Het is wel mogelijk uw wensen met betrekking tot uw begrafenis en de verdeling van uw spullen vast te leggen, maar u kunt geen erfgenamen benoemen. Een codicil is dus niet het gepaste document als u degene met wie u samenwoont als erfgenaam wilt benoemen.
Pre-nalatenschapsmediation
Vindt u het moeilijk om te bepalen welke zaken naar uw partner en andere personen gaan? Dan kunt u pre-nalatenschapsmediation overwegen. Daarbij bespreekt u uw nalatenschap met de toekomstige nabestaanden onder leiding van een professionele bemiddelaar. Dit helpt om onnodige negatieve emoties en conflicten zowel voor als na uw overlijden te voorkomen.
Zoekt u een ervaren erfrechtadvocaat en pre-nalatenschapsmediator? Mr. Emmy van Ekelen van Van Ekelen & Poort in Eindhoven helpt u graag uit de brand. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.
