Het aantal samengestelde gezinnen in Nederland groeit snel. Daardoor komt het ook steeds vaker voor dat mensen kiezen voor stiefouderadoptie. Wat is stiefouderadoptie precies? Waarom zou u ervoor kiezen? En wat zijn de consequenties van deze vorm van adoptie?
Stiefouders
De afgelopen decennia is het aantal echtscheidingen flink opgelopen, met als indirect gevolg dat er ook meer samengestelde gezinnen komen. Heeft u een partner die al een kind heeft en woont dit kind bij u in huis? En bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan bent volgens de wet stiefouder. Als stiefouder gelden er een stel rechten en plichten. Denk aan een onderhoudsplicht voor uw stiefkind, maar ook aan het recht op ouderschapsverlof en om belastingvrij te schenken.
Wat is stiefouderadoptie?
Steeds meer stiefouders kiezen ervoor hun stiefkind te adopteren. Stiefouderadoptie is een juridische procedure waarbij u als stiefouder het kind van uw partner adopteert, waardoor u de juridische ouder van het kind wordt en wettelijk gezag over het kind krijgt.
De redenen voor stiefouderadoptie
Stiefouders kunnen om verschillende redenen kiezen voor het adopteren van hun stiefkinderen. Een belangrijke reden is het verkrijgen van gezag. Naast de biologische ouder heeft het kind dan een andere ouder die mag (mee)beslissen over bijvoorbeeld financiële of medische zaken, wat bijvoorbeeld van belang kan zijn als de biologische ouder overlijdt.
Daarnaast kan stiefouderadoptie helpen om een gevoel van eenheid in het gezin te creëren. De adoptie geeft het kind vaak het gevoel dat hij of zij deel uitmaakt van een stabiele familie-eenheid. Stel dat de stiefouder zelf ook (biologische) kinderen heeft, dan zorgt adoptie er in de regel voor dat de gelijkwaardigheid tussen alle kinderen wordt bevorderd.
Wat zijn de consequenties van stiefouderadoptie?
Door de adoptie wordt u als stiefouder wettelijk gezien de ouder, met alle rechten en plichten die daarbij horen. U verkrijgt gezamenlijk gezag en het kind kan uw achternaam krijgen. Door adoptie ontstaat er een familierechtelijke betrekking tussen u en uw stiefkind. Dit betekent onder meer dat het kind uw erfgenaam wordt.
Wanneer is stiefouderadoptie mogelijk?
Zowel minderjarige als meerderjarige kinderen kunnen worden geadopteerd door een stiefouder, hoewel er voor meerderjarigen andere voorwaarden gelden. Om stiefouderadoptie aan te vragen moet u een advocaat inschakelen, die bij de rechtbank een verzoekschrift voor u indient.
De rechter toetst zo’n verzoek voor stiefouderadoptie aan een aantal voorwaarden. Zo moet de stiefouder minstens drie jaar met zijn of haar partner hebben samengewoond, waarbij de partners minimaal één jaar samen voor het kind hebben gezorgd. Ook moet de partner van de stiefouder eenhoofdig gezag hebben en mag het kind niks meer te verwachten hebben van de andere ouder.
Is het kind twaalf jaar of ouder? Dan mag het kind zijn of haar mening geven over het verzoek tot adoptie. De rechter neemt deze mening mee in het beoordelen van het verzoek.
Alternatief voor stiefouderadoptie
Soms kiezen stiefouders voor een alternatief. In plaats van stiefouderadoptie, vragen ze gezamenlijk gezag aan – eventueel in combinatie met een achternaamswijziging. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als het kind nog een (goede) band heeft met de andere biologische ouder. Maar ook kan het voorkomen dat stiefouders deze weg bewandelen omdat de andere biologische ouder weigert om toestemming te geven voor adoptie.
In tegenstelling tot bij stiefouderadoptie, blijven op deze manier de familiebanden tussen het kind en de andere biologische ouder in stand. Echter, de stiefouder en de ouder kunnen op deze manier wel samen beslissingen nemen over de zorg en opvoeding van het kind.
Stiefplan-coach: samen een samengesteld gezin laten werken
Samengestelde gezinnen kunnen vergezeld gaan van tal van complexiteiten. Een Stiefplan-coach kan de kans op succes enorm vergroten. Hij of zij helpt het samengestelde gezin namelijk bij het opstellen van een Stiefplan, waarin de ouders en de kinderen vastleggen hoe alles zó kan worden aangepakt dat ieder gezinslid tevreden is. Binnen Van Ekelen & Poort is mr. Emmy van Ekelen opgeleid tot Stiefplan-coach.
Heeft u een samengesteld gezin en kampt u met stiefoudergerelateerde problemen? De ervaren familierechtadvocaten en -mediators van Van Ekelen & Poort in Eindhoven hebben veel ervaring met dit soort zaken. Neem vrijblijvend contact op.
