Ouders hebben het recht om hun kind(eren) te zien. Ook na een scheiding. Maar er zijn bepaalde situaties waarin de rechter een ouder het recht op omgang kan ontzeggen. In dit artikel gaan we in op die situaties.
Omgang na de scheiding
Vóór een scheiding is het meestal vanzelfsprekend dat een kind allebei zijn ouders ziet. Ze wonen in de regel immers in hetzelfde huis. Maar na een echtscheiding is alles anders. Er moeten afspraken gemaakt worden, zoals bij wie het kind gaat wonen en hoe vaak hij de andere ouder ziet. Dit soort afspraken leggen ouders vaak vast in een omgangsregeling. Dit kunnen ze zelf doen, maar soms beslist de rechter erover.
Omgangsregeling veranderen 
Stel: twee gescheiden ouders spreken een omgangsregeling af. Hun dochter woont voornamelijk bij de moeder en gaat om het weekend naar haar vader. Maar na een paar maanden merkt de vader dat hij zijn dochter verschrikkelijk mist. Die twee weekenden in de maand zijn voor hem gewoon niet genoeg. Hij wil de omgangsregeling wijzigen zodat hij zijn dochter vaker kan zien.
Een ouder kan niet alléén een omgangsregeling veranderen, beide ouders moeten het ermee eens zijn. De ouders uit dit voorbeeld moeten dus samen rond de tafel gaan zitten om nieuwe afspraken te maken. Lukt dat niet? Dan helpt het om een mediator in te schakelen. Dat is een onpartijdige onderhandelaar, die samen met de ouders zoekt naar een oplossing waar iedereen tevreden mee is. Als dat ook vastloopt, kan de ouder die de omgangsregeling wil wijzigen naar de rechter stappen.
Recht op omgang ontzeggen
Helaas komt het soms voor dat een vader of moeder na een scheiding niet meer goed voor zijn of haar kind kan zorgen. Dan kan de rechter bepalen dat die ouder voor een bepaalde of een onbepaalde tijd geen recht meer heeft op omgang met het kind. Omdat dit een zware maatregel is – het is heftig voor een kind (en zijn ouder) als hij één van zijn ouders niet meer mag zien – zijn er maar een paar gronden waarop een rechter dit besluit neemt:
De omgang levert ernstig nadeel op voor de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van het kind
Dit komt voor bij vechtscheidingen, als een ouder het kind blijft inzetten in ruzies met zijn of haar ex. Of als de ene ouder zich voortdurend negatief uitlaat over de andere. Het kind wordt dan een machteloze speelbal die heen en weer wordt geslingerd tussen twee vechtende ouders. Daar kan het geestelijk of lichamelijk flink last van krijgen. De situatie moet heel ernstig zijn voordat de rechter om deze reden een ouder de omgang ontzegt.
De ene ouder is ongeschikt of niet in staat tot omgang
Als een ouder negatief gedrag vertoont dat bijvoorbeeld gevaarlijk kan zijn voor het kind, dan kan de rechter hem of haar het recht op omgang ontnemen. Denk daarbij aan drank- of drugsgebruik waar het kind bij is of het kind meenemen naar kindonvriendelijke plekken. Maar ook als de ene ouder voortdurend weigert zich aan de afspraken van de omgangsregeling te houden of dreigt het kind te ontvoeren, kan de rechter beslissen dat de ouder niet in staat is tot omgang.
Het kind heeft zelf ernstige bezwaren tegen de omgang
Hoewel een kind van twaalf jaar of ouder niet zelf mag bepalen bij wie hij gaat wonen na de scheiding, heeft hij wel inspraak. Bij het vaststellen van de omgangsregeling vraagt de rechter hoe hij of zij er tegenaan kijkt. Heeft een kind grote bezwaren tegen omgang met één van de ouders, dan weegt de rechter die bezwaren mee in de beslissing over het al dan niet ontzeggen van de omgang.
De omgang is om andere redenen in strijd met zwaarwegende belangen van het kind
Er kunnen ook andere redenen zijn om een ouder het recht op omgang met zijn of haar kind te ontzeggen. Redenen die niet precies passen binnen de drie hierboven beschreven situaties. Bijvoorbeeld als een kind wel last heeft van de omgang met één van de ouders, maar dit nog net niet valt onder ‘ernstig geestelijk of lichamelijk nadeel’. Lijkt het de rechter toch beter als het kind geen contact meer heeft met die ouder? Dan zal hij daarvoor deze grond gebruiken.
Kampt u met bepaalde problemen rondom de omgangsregeling? Neemt u dan (geheel vrijblijvend) contact op met de familierechtadvocaten en scheidingsmediators van advocatenkantoor Van Ekelen & Poort in Eindhoven.
